Schreeuw
De afgelopen tijd moet ik vaak aan het schilderij van Edvard Munch denken. Je kent het wel de bekende “stille” schreeuw. Ik denk eraan omdat ik mij regelmatig zo voel. Ik schreeuw maar niemand hoort mij en misschien zijn er wel velen die schreeuwen maar niemand die hoort laat staan echt luistert.
Maar ik denk er ook aan omdat Jeannette, de moeder van mijn dochter, Fronto Temporale Dementie heeft. Ik zal er niet te veel over uitleggen maar het is een vreselijke ziekte. Iemand die meer en meer opgesloten raakt in haar eigen lichaam. En dit is al vele jaren aan de gang. Ze is ook opgenomen in een zorginstelling. Ze is “opgesloten” omdat haar taal nu compleet is verdwenen. Ze kent nog maar 1 woord: “Deze”. Dat woord heeft voor ons vele betekenissen inmiddels.
Ook in de schreeuw zie ik Jeannette. Wij weten als geen ander hoe belangrijk fysiek contact voor haar is en hoe graag ze echt vrij is. Ook vrij om naar buiten te gaan. Wanneer wij haar 1 per week meenamen naar huis en buiten was dit voor haar de mooiste dag in de week. Ze kent de dagen niet meer maar op die dag stond ze al drie uur klaar om met ons mee te gaan.
Ze schreeuwde dan bijna alleen maar van blijdschap; Deze, deze, deze………… Deze is voor haar vrijheid. “Deze” is voor vrijheid. “Deze” is voor buiten”
En nu. Nu schreeuwen wij omdat er iemand besloten heeft dat dit niet meer mag. Ik vraag mij elke dag af of iemand het recht heeft om dit van ons af te nemen. Wij dragen het nog maar hoe moet het voor haar zijn om naast opgesloten te zijn in een lichaam nu opgesloten te zijn tussen muren. Wij kennen haar als geen ander en weten dat dit gewoon “lijden” is. Maar ze kan het niet zeggen en iedereen sust zich met dat de “zorg” toch zo zijn best doet. Wie neemt haar “Deze” af.
Niets ten nadele van de zorg. Maar ik ben ook kritisch. Wij zitten thuis al weken in bijna volledige quarantaine, de afgelopen weken ontmoeten wij nauwelijks andere mensen. Maar in het zorg tehuis lopen mensen in en uit vanuit hun functie. Vanwege personeelstekorten ook nog vaak invalkrachten en flexwerkers. Vaak ook hele jonge mensen waarvan we inmiddels weten dat zij iets eenvoudiger met de regels omgaan. En toch heeft er iemand besloten dat wij als gezin onveiliger zijn. En niet alleen wij maar alle gezinnen en families die iemand hebben in een tehuis. Is Corona in de tehuizen gekomen door familie of door anderen? Het lijkt wel dat niemand die vraag durft te stellen. Ik denk dat de bescherming er moet komen voor het zorgpersoneel in plaats van een verbod op menselijk contact tussen families.
Ik schreeuw omdat de gedachte ondragelijk is dat wij weten hoe Jeannette zich voelt. Er zijn honderden “Dezes” in haar. Maar ook ondragelijk dat wanneer zij onverhoopt toch ziek zou worden dat de afgelopen weken haar laatste weken zouden zijn geweest. Ik zou liever hebben dat die afweging bij ons ligt en neem maar aan dat wij dat heel verantwoord zouden doen.
Wie heeft het recht om anderen dit aan te doen. En een dergelijk generieke maatregel over alle tehuizen heen te leggen. In mijn ogen niemand en ik schreeuw.
Maar het is een stille schreeuw: “Deze!!”. “Deze” is vrijheid !!
De Schreeuw (Noors: Skrik) is de naam van een viertal schilderijen en een lithografie van Edvard Munch uit 1893. De oorspronkelijke versie van de schreeuw uit 1893 hangt in het Nationaal kunstmuseum (Nasjonalgalleriet) in Oslo. Het geldt als het aangrijpendste schilderij van Munch. Het drukt het geestelijke leed en de emotionele kwelling uit die de schilder tijdens bepaalde perioden in zijn leven heeft gevoeld.
Munch was een voorloper van het expressionisme, een stijl die emoties wilde weergeven.
Reactie plaatsen
Reacties